Regulamin kontroli trzeźwości – badanie trzeźwości w regulaminie pracy

W jednym z dotychczasowych wpisów wyjaśniono kwestie zakresu podmiotowego kontroli trzeźwości pracowników (zobacz wpis: Czy kontrola trzeźwości lub kontrola narkotykowa mogą obejmować wszystkich pracowników?). W niniejszym wpisie przedstawiony zostanie przykładowy wzór postanowień regulaminu pracy regulujących najważniejsze zasady kontroli trzeźwości i kontroli antynarkotykowej pracowników. Założono, że regulamin pracy będzie najczęstszym źródłem prawa wewnątrzzakładowego stanowiącego podstawę prawną kontroli trzeźwości pracowników. Poniższy wzór może stanowić również podstawę do opracowania regulaminu kontroli trzeźwości w formie obwieszczenia, gdy u pracodawcy nie ma (i być nie musi) regulaminu pracy.

Regulamin kontroli trzeźwości wzór

We wzorze regulaminu kontroli trzeźwości zaznaczono kursywą fragmenty, które wymagają dostosowania do indywidualnych warunków pracodawcy.

X Kontrola trzeźwości i kontrola na obecność w organizmie środków działających podobnie do alkoholu

1. W celu zapewniania ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób, a także ochrony mienia, pracodawca wprowadza kontrolę trzeźwości pracowników, a także kontrolę pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu (zwaną dalej „kontrolą narkotykową”), w szczególności w zakresie w jakim wykonywanie obowiązków pracowniczych wiąże się ze stałym lub regularnym korzystaniem z pojazdów.
2. Kontrolą trzeźwości lub kontrolą narkotykową mogą zostać objęte następujące grupy pracowników: pracownicy działu (do uzupełnienia) / pracownicy zatrudnieni na stanowiskach (do uzupełnienia).
3. Kontrolą trzeźwości lub kontrolą narkotykową mogą zostać objęte także następujące grupy osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osób fizycznych prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, których praca organizowana jest przez Pracodawcę: (do uzupełnienia).
4. Kontrola trzeźwości i kontrola narkotykowa nie mogą naruszać godności oraz innych dóbr osobistych osoby kontrolowanej.
5. Kontrolę trzeźwości przeprowadza się przy użyciu urządzenia elektronicznego dokonującego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu, z użyciem ustnika, metodą spektrometrii w podczerwieni lub utleniania elektrochemicznego, posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
6. Kontrolę narkotykową przeprowadza się z wykorzystaniem urządzeń do oznaczania metodą immunologiczną środków działających podobnie do alkoholu za pomocą próbek śliny.
7. Kontrola trzeźwości lub kontrola narkotykowa może być przeprowadzona zarówno przed rozpoczęciem pracy, w jej trakcie, jak i po jej zakończeniu.
8. Kontrola trzeźwości lub kontrola narkotykowa może być przeprowadzana codziennie, w uzasadnionych przypadkach więcej niż jednorazowo.
9. Kontroli trzeźwości lub kontroli narkotykowej dokonuje osoba upoważniona przez Pracodawcę, w miarę możliwości w obecności co najmniej jednego świadka.
10. Decyzje co do dokładnego czasu i częstotliwości kontroli trzeźwości lub kontroli narkotykowej, ilości i składu osób kontrolowanych, a także co do świadków tych kontroli podejmuje Pracodawca lub osoba przez niego upoważniona.
11. W pozostałym zakresie warunki kontroli trzeźwości i kontroli narkotykowej, w tym w szczególności metody jej przeprowadzania i dokumentowania, określają przepisy prawa.

Jak wprowadzić do regulaminu kontrolę trzeźwości? W przypadku skorzystania z powyższego wzoru najlepiej będzie dodać do aktualnego regulaminu pracy nową jednostkę redakcyjną z dodatkowym oznaczeniem literowym, aby nie zaburzyć dotychczasowego układu redakcyjnego (np. jako §10a). Można zrobić to aneksem do regulaminu pracy ustalonym wraz z organizacją związkową albo w razie nieuzgodnienia treści zmian w terminie ustalonym z organizacją związkową lub w przypadku, gdy u pracodawcy nie działa organizacja związkowa, ustalonym samodzielnie przez pracodawcę.

Czy kontrola trzeźwości musi być w regulaminie pracy? Oczywiście nie. Kontrola trzeźwości w regulaminie pracy jest fakultatywna, co oznacza, że jej wprowadzenie, o ile spełnione są przesłanki ustawowe, zależy tylko od decyzji pracodawcy.

Badanie trzeźwości w regulaminie pracy to nie wszystko

Należy zwrócić uwagę, że wprowadzenie kontroli trzeźwości i kontroli antynarkotykowej pracowników wymaga nie tylko wprowadzenia odpowiednich postanowień do regulaminu pracy, ale też opracowania lub aktualizacji innych dokumentów z zakresu prawa pracy i problematyki kadrowej.

Po pierwsze, zgodnie z art. 22^1c §11 Kodeksu pracy, należy przygotować i przekazać zatrudnionym już pracownikom w sposób przyjęty u danego pracodawcy informację o wprowadzeniu kontroli (np. obwieszczenie o kontroli trzeźwości).

Po drugie, zgodnie z art. 22^1c§12 Kodeksu pracy, należy przygotować i przekazać nowozatrudnionym pracownikom informację o objęciu kontrolą trzeźwości przed dopuszczeniem do pracy.

Po trzecie, należy zaktualizować dokumenty związane z ochroną danych osobowych pracowników, a mianowicie rejestr czynności przetwarzania danych osobowych i treść klauzuli informacyjnej RODO dla pracowników objętych kontrolą trzeźwości lub kontrolą antynarkotykową. Objęcie pracowników kontrolą wiąże się bowiem z dodatkowymi zakresami przetwarzania ich danych osobowych.

Na koniec warto zwrócić uwagę, że zmiany przepisów Kodeksu pracy w zakresie kontroli trzeźwości powiązane zostały ze zmianami przepisów dotyczących kar porządkowych dla pracowników, co nie pozostaje bez wpływu na treść regulaminu pracy i o czym informowaliśmy w osobnym wpisie: Zmiany w karach porządkowych 2023.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19740240141)

Paweł Wnuk